مدیریت تیم‌های کاری با دیدگاه‌های سیاسی متفاوت
مدیریت تیم‌های کاری با دیدگاه‌های سیاسی متفاوت
وجود اختلاف‌نظر در حوزه عقاید و نگرش‌های سیاسی امری طبیعی و اجتناب‌ناپذیر است و حضور افراد با دیدگاه‌های مختلف در سازمان نیز به عقیده برخی اجتناب‌ناپذیر و به عقیده برخی دیگر مفید است. اما مساله‌ای که بسیاری با آن مواجه هستند این است که اگر افراد یک تیم یا واحد کاری دیدگاه‌هایی مخالف یکدیگر داشته باشند، که این امر میتواند باعث ایجاد بحث و جدل بین آنها شود، مدیر چگونه باید اوضاع را کنترل نماید؟
شاید وسوسه شوید برای حفظ یکپارچگی تیم، بحث‌های سیاسی در محل کار را ممنوع اعلام کنید؛ اما همانطور که ذکر شد ممنوع کردن گفت‌وگوهای سیاسی، غیرعملی است و نتایج منفی و زیان باری به دنبال دارد؛ به‌علاوه بیشتر از اینکه بتواند فرهنگ کار تیمی را تقویت کند به آن لطمه می‌زند. در عوض، باید مانند یک الگوی خوب عمل کنید و نحوه تعامل درست همکاران با یکدیگر را با عمل خود نشان دهید. یعنی همه‌ی دیدگاه را بپذیرید؛ احترام به دیگران را به‌وضوح نشان دهید؛ و همچنین به افراد تیم خود ثابت کنید آمادگی به چالش کشیدن عقاید خود رادارید. به افراد تیم انعطاف‌پذیری، عطوفت و پذیرش عقاید متفاوت را یادآور شوید. افراد از جناح‌های سیاسی کاملاً مخالف میتوانند حتی در فضاهای سیاسی غیردوستانه، گفت‌وگوهای مثبت و مفیدی داشته باشند که میتواند متعاقباً به بهبود روابط ختم شود.
آنچه کارشناسان می‌گویند
مدیریت احساسات و هیجانات سیاسی افراد در محیط کار، به خصوص در ایام انتخابات کار دشواری است و این دشواری به دلیل مشقت‌هایی که دوران کرونا به وجود آورده است، تشدید نیز میشود. این شرایط و رویدادهای سیاسی ذهن افراد را مشغول می‌کند و چون بیشتر ساعات بیداری خود را با همکارانشان می‌گذرانند، صحبت کردن در مورد چنین اتفاقات سیاسی اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.
وظیفه یک مدیر ایجاد محیطی است که در آن افراد احساس امنیت می‌کنند و به‌راحتی میتوانند عقاید و تجربه‌های خود را بیان کنند. در ادامه چند توصیه برای ایجاد چنین جوی در تیم و واحد کاری آورده شده است.
الگو و سرمشق باشید
مدیریت یک تیم کاری متشکل از افراد با علایق سیاسی متفاوت نیازمند درکی قوی از دیدگاه‌های مختلف است. در این شرایط رهبری تیم شبیه به مدیریت مجموعه‌ای از کارکنان است که در آن افراد فرهنگ‌ها، نژادها، سوابق و جنسیت‌های متفاوتی دارند. طرفداری از احزاب متفاوت یکی از دلایل اختلاف است. شاید کشمکش تا حد مشخصی اجتناب‌ناپذیر باشد؛ اما نباید بی‌فرهنگی در آن دیده شود. فضای حاکم و درست بر روابط بین اعضای تیم را شما تعیین می‌کنید.
برای اینکه بتوانید تعیین‌کننده فضای حاکم در مباحث باشید باید با برگزاری یک سری جلسات، زمینه را برای این کار فراهم کنید؛ به‌عنوان یک الگو نشان دهید که باید همه عقاید را پذیرفت، دیدگاه‌های متفاوت را تشویق کنید، به‌عنوان یک سرمشق احترام به دیگران را آموزش دهید، و نشان دهید که برای به چالش کشیدن پنداشت های خود نه‌تنها در مورد موضوعات سیاسی بلکه در حوزه‌های دیگر نیز آماده‌اید. ضمن پذیرش این موضوع که فضای سیاسی سنگین و طاقت‌فرسا است از عواطف اعضای تیم کمک بگیرید. به آنان یادآور شوید که حتی اگر عضوی از تیم در انتخابات رأی متفاوتی داشته باشد، آنان همچنان از این شخص حمایت می‌کنند و عمیقاً برای او احترام قائل‌اند.
صحبت‌های سیاسی را غدغن نکنید
شاید وسوسه شوید به خاطر یکپارچگی تیم، بحث‌های سیاسی در محل کار را ممنوع اعلام کنید؛ اما زمانی که حدود اکثریت افراد می‌گویند حین کار در مباحث سیاسی شرکت کرده‌اند، غدغن کردن گفت‌وگوهای سیاسی، غیرعملی است و نتایج منفی و زیان باری را به دنبال دارد. اگر برای افراد تعیین کنید چه چیزی بگویند و چه چیزی نگویند، نه‌تنها فرهنگ کار تیمی را تقویت نکرده‌اید بلکه به آن لطمه زده‌اید. صحبت در مورد چنین عناوینی باید آزاد باشد و ممنوعیتی برای آن تعیین نگردد.
غدغن بودن صحبت‌های سیاسی گاهی نتیجه معکوس و خلاف انتظار دارد. عده‌ای احساس می‌کنند، دیگران نمی‌خواهند آنها ازآنچه در عرصه ملی اتفاق می‌افتد باخبر شوند. اگر شما به‌عنوان مدیر، گفت‌وگو در مورد موضوعات خاصی را غدغن کنید، شاید این‌گونه به نظر آید که نمی‌خواهید افراد از وقایع مطلع شوند و به آگاهی برسند. حتی ممکن است، کارکنان این اقدام را تعرض به حقوق خود تلقی کنند.
مشارکت در گفت‌وگوهای سیاسی را اجباری نکنید
طبیعتاً افرادی هستند که به مشارکت در مباحث سیاسی علاقه‌ای ندارند. صحبت در مورد سیاست و سیاست‌مداران خاصی میتواند برخی از همکاران را آزرده کند و عکس‌العمل بدی از خود نشان دهند. به‌صورت شفاف بیان کنید که این نوع مباحث فقط باید بین افرادی که متمایل و مشتاق به مشارکت هستند اتفاق بیفتد و نباید هیچ‌کسی را وادار به گفت‌وگو کرد. حتی شاید این افراد قبلاً مشتاق به صحبت کردن در مورد چنین موضوعاتی بوده‌اند ولی اکنون تمایلی به این کار ندارند و باید این موضوع را درک کرد. این تعاملات نیازمند حس کنجکاوی و تواضع است و بعضی روزها به هر دلیلی برخی از اعضای تیم شاید نتوانند علاقه و خویشتن‌داری از خود نشان دهند. همچنین مطمئن شوید کارکنان این درک را دارند که میتوانند چنین بحث‌هایی را به هر وقت دیگری موکول کنند.
قواعدی را برای مشارکت در مباحث سیاسی تعیین کنید
حتی باوجود الگوسازی رفتار درست توسط شما، شاید تیم هنوز مهارت شرکت در چنین مباحثی را نداشته باشد. وظیفه‌ی شما آموزش مبانی سیاست به اعضای تیم نیست، بلکه وظیفه شما این است که نحوه‌ی صحبت کردن در مورد مسائل دشوار را آموزش دهید. افراد از جناح‌های سیاسی کاملاً مخالف میتوانند حتی در فضاهای سیاسی غیردوستانه، گفت‌وگوهای مثبت و مفیدی داشته باشند که درنتیجه، بهبود روابط را به همراه خواهد داشت. تعیین قواعدی در این راستا ضروری است. نباید کارکنان هنگام بحث در مورد موضوع خاصی احساس ناامنی کنند.
گفتگوهای خود را فرصتی برای یادگیری از یکدیگر بدانید نه تغییر دادن نظر دیگران
صرفاً کنجکاو بودن در مورد نظر فرد دیگر، انگیزه‌ی کافی برای گفتگو است. این گفتگو میتواند چنین شکلی داشته باشد:
- «می‌دانم که خودم در این مورد چه نظری دارم، اما کنجکاو هستم که بدانم دلیل نظر متفاوت شما چیست. ممکن است نظر خود را با من در میان بگذارید؟»
توضیح دهید که قصد ندارید نظر فرد مقابل را تغییر دهید یا به نظر او حمله کنید. سپس برای صحبت در مورد موضوعات حساس اجازه بخواهید. در ادامه چند مثال مطرح می‌گردد:
- «من به دنبال بحث و جدل نیستم و نمی‌خواهم نظر شما را تغییر دهم. فقط دوست دارم درک کنم. دیدگاه من در مورد این موضوع خیلی متفاوت است. اشکالی ندارد که من دیدگاهم را توضیح دهم؟»
- «همچنین اگر علاقه‌مند باشید، دوست دارم افکارم را با شما در میان بگذارم و واکنش شما را ببینم.»
به‌عنوان مدیر لازم است که:
بر وجود احترام تأکید کنید
حد مشخصی از احترام در تیم‌های کارآمد رعایت میشود؛ اما گاهی اوقات در بحث‌های پرتنش این میزان از احترام نادیده گرفته میشود. به‌عنوان یک مدیر در حفظ ادب و ملاحظه کردن دیگران پیشگام باشید. اجازه ندهید اعضا به یکدیگر ناسزا بگویند و سخن یکدیگر را قطع کنند. مراقب بدخلقی‌های لحظه‌ای باشید و آماده باشید هر زمان که گفت‌وگوی سالم در حال خروج از مسیر درست و ایجاد آزردگی برای افراد بود، وارد عمل شوید.
درون‌نگری را تشویق کنید
بسیاری از بحث‌ها در مورد مسائل سیاسی آن‌طور که باید پیش نمی‌روند زیرا ما تلاش نمی‌کنیم یکدیگر را درک کنیم. شاید برخلاف انتظار می‌بینیم در چنین بحث‌هایی بیشتر از اینکه شنونده خوبی باشیم علاقه‌مندیم اشتباه یکدیگر را ثابت کنیم. به‌عنوان رهبر تیم به اعضای تیم کمک کنید از چنین تمایلاتی بر حذر باشند. آنان را ترغیب کنید تا میان خود وجوه مشترکی بیابند. بپرسید، چه چیز جذابی در موردبحث و استدلال طرف مقابل می‌بینید؟ و به نظر شما چه چیزی در استدلال خودتان مهم است؟ هدف این است، تلاش کنید آزادی عمل بیشتری به دست آورید تا بعداً بتوانید تغییراتی در دیدگاه‌های خود ایجاد کنید.
به دنبال درک افراد باشید
تجربه‌های زندگی ، معیارهای سیاسی ما را شکل می‌دهند. برای اینکه بتوان گفت‌وگویی سازنده داشت، باید تجربه‌های دیگران و آنچه را موجب شکل‌گیری عقایدشان شده است، درک کرد. از همکاران خود بخواهید خود را به‌جای کسی بگذارند که با او اختلاف‌نظر دارند؛ بنابراین با این روش می‌توانید انتقادپذیری را تشویق کنید. شاید گاهی اوقات این گفت‌وگوها، پیچیده، نامناسب و ناخوشایند باشند؛ اما اغلب لحظاتی از روشنگری را به دنبال دارند.
از اظهارات نامناسب انتقاد کنید و توضیح بخواهید
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها زمانی رخ میدهد که شخصی بی‌تفاوت نسبت به احساسات دیگران صحبت می‌کند یا چیزی میگوید که باارزش‌های فرهنگی تیم یا ارزش‌های سازمانی مغایرت دارد. هر کاری که می‌کنید، نباید از کنار این موضوع به‌راحتی گذر کنید. به‌عنوان رهبر گروه، شفاف و قاطعانه صحبت کنید و موضع‌گیری نمایید. باید به اعضای گروه نشان دهید که چنین گفته‌هایی نامناسب بودند و شخصاً پس از اینکه فرد این جملات را گفت، موضوع را به او گوشزد کنید؛ بنابراین با این روش، در رفتارهای شما موافقت ضمنی برای مجاز شمردن این‌گونه صحبت‌ها دیده نمی‌شود. شاید خشن به نظر آید؛ اما باید به‌وضوح بیان کنید آنچه افراد گفته‌اند، توهین‌آمیز و آزاردهنده بوده است. با کارمندی که این بی‌احترامی را کرده به‌صورت خصوصی صحبت کنید و چنین عباراتی را به او بگویید: «سازمان ما برای گوناگونی عقاید احترام قائل است و همه را می‌پذیرد و ما قصد داریم افراد را مطابق با این ارزش‌ها ارتقا دهیم. اظهارات شما در مورد یک موضوع سیاسی خاص این سؤال را برای من ایجاد کرد که آیا شما شایستگیهای لازم برای رشد در این سازمان رادارید؟».
با تک‌تک افراد گفت‌وگو کنید
مدیران باید بدانند جو سیاسی زودگذر چگونه کارکنانشان را تحت تأثیر قرار میدهد، به‌خصوص در تیم هایی که افراد از جناح‌های سیاسی متفاوتی حمایت می‌کنند. در دوران کوید 19 افراد کاملاً دور از یکدیگر و به‌تنهایی کار می‌کنند و اگر جزء حزب‌های سیاسی باشند که در اقلیت هستند، با این تجربه منزوی‌تر می‌شوند. اگر همکارتان از یک مساله سیاسی-اجتماعی ناراحت است و هیچ‌یک از اعضای تیم در مورد این موضوع صحبت نکنند، احتمالاً فکر می‌کند دیگران او را نادیده می‌گیرند. شاید از خودش بپرسد، آیا کسی اهمیت میدهد؟ آیا آنان درک می‌کنند؟ به‌عنوان یک مدیر باید این خلأ را پرکنید. بر برقراری ارتباط و همدردی با کارکنانتان تمرکز کنید. از افراد چنین سوالاتی بپرسید: «چطور می‌توانم کمک کنم؟ آماده‌ام که به صحبت‌های شما گوش دهم». هدف شما علاقه نشان دادن به شنیدن صحبت‌های آنان است و اینکه نشان دهید نه به‌عنوان یک کارمند بلکه به‌عنوان یک انسان به آنها می‌نگرید.
آزاداندیشی را در تیم خود تشویق کنید
ما در محیطی زندگی میکنیم که عقاید خودمان را انعکاس میدهد، بنابراین غالبا تصور میکنیم که دیگران نیز جهان را دقیقا همانند ما میبینند. درنتیجه بسیاری از ما پنداشت های نادرستی از آموزه‌های سیاسی دیگران داریم. خطر اینجا است که برخلاف انتظار، افرادی را که دیدگاه‌های متفاوتی با ما دارند از خود طرد میکنیم. شما باید آزاداندیشی را در خود و اعضای تیم پرورش دهید. به کارکنان تأکید کنید عجولانه نتیجه‌گیری نکنند. همچنین به همکاران یادآور شوید که کار کردن دوشادوش کسی که دیدی متفاوت به وقایع دارد میتواند موهبتی برای رشد فردی باشد. وقتی روابط خود با افراد را قطع میکنیم و این جمله را می‌گوییم که «تصمیم گرفتم با افرادی که به فلان موضوع عقیده دارند، ارتباطی نداشته باشم» فرصت آگاهی از نحوه‌ی تفکر دیگران و تحت تأثیر قرار دادن آنها را از خود می‌گیریم.
استاندارد یکسانی را برای خود رعایت کنید
صحبت کردن با اعضای تیم در مورد دیدگاه‌های سیاسی، پیچیده و مشکل است که دلیل آن تأثیر قدرت است. شما رئیس آنها هستید، «با دقت رفتار کنید». زمانی که فردی نظر خود را بیان می‌کند و اظهاراتش بیانگر یک گرایش سیاسی مخالف با شما است، نباید از موقعیت خود سوءاستفاده کنید و حتی به‌صورت ناخودآگاه از این اظهارات علیه خود آنان استفاده کنید. اجازه ندهید به دلیل مواضع متفاوت شما با آنها، احساس کنند قرار است ارزیابی منفی از آنها صورت گیرد. تلاش کنید ذهن بازی داشته باشید. بپذیرید که دیگران میتوانند علی‌رغم نقطه نظرات مختلف، انسان‌های محترمی باشند. اگر نمی‌توانید تفاوت‌ها را تحمل‌کنید، بدانید که به‌عنوان یک مدیر اوقات سختی را پیش رو خواهید داشت.
از مشاوره افرادی خارج از فضای کاری خود استفاده کنید
توسعه و حفظ یک تیم کاری متحد و یکپارچه در بحبوحه‌ی فضای سیاسی با جانب‌داری‌های افراطی، کار ساده‌ای نیست. از دیگران کمک بگیرید و اصلاً خجالت نکشید. با مدیران دیگر تماس بگیرید و بپرسید آنها چگونه این اوضاع سخت را کنترل می‌کنند. ممکن است توصیه‌ها، نگرش‌ها و عقایدی داشته باشند که تاکنون به ذهن شما خطور نکرده‌اند.
حتی بعد از انتخابات نیز چالش مدیریت تیم‌های کاری متشکل از افراد با دیدگاه‌های مختلف از بین نخواهد رفت. سازمانها باید بدون توجه به اینکه چه کسی در انتخابات برنده میشود، از پیش، خط‌مشی‌هایی را تعیین کنند تا گفت‌وگوها را در یک مسیر درست قرار دهند.
اصولی را که باید به خاطر بسپارید
کارهایی که باید انجام دهید
- به‌عنوان یک الگوی خوب رفتار کنید. همه‌ی دیدگاه‌ها را بپذیرید، برای عقاید متفاوت احترام قائل شوید، و برای به چالش کشیدن فرضیات خود مشتاق باشید.
- اعضای تیم خود را تشویق کنید تا تجربه‌های دیگران و آنچه موجب شکل‌گیری عقایدشان شده است را درک کنند.
- با افراد زیرمجموعه خود که دیدگاه‌های سیاسی مغایر با شما دارند با ملاحظه رفتار کنید؛ اجازه ندهید به دلیل مواضع متفاوت شما احساس کنند قرار است مورد ارزیابی منفی قرار بگیرند.
کارهایی که نباید انجام دهید
- گفت‌وگوهای سیاسی را غدغن نکنید. این کار غیرعملی است و نتایجی منفی به دنبال دارد.
- از انتقاد کردن از اظهارات نامناسب دوری نکنید. در این صورت به‌صورت ضمنی موافقت خود را برای چنین صحبت‌های نابخردانهای اعلام کرده‌اید.
- از تأثیرات دوره‌های پرتنش سیاسی بر کارکنان غافل نشوید. بر ارتباط با اعضای تیم تمرکز کنید. بپرسید چطور می‌توانم به شما کمک کنم تا فکر کنید کسی هست که صحبت‌های شما را بشنود؟
مدیریت تیم‌های کاری با عقاید سیاسی متفاوت در عمل
اصول اولیه‌ای را برای بحث‌ها تعیین کنید؛ نگرش‌های دیگران را بپذیرید.
ساس‌دان مدیر منابع انسانی و سرپرست کارکنان در شرکت زاپروود، در طول 25 سال سابقه‌ی شغلی خود، تیم های کاری متفاوتی را مدیریت کرده است که دیدگاه‌های سیاسی مختلفی داشته‌اند. کارکنانش در اکثر موارد یاد گرفتند که اختلاف نظرات را بپذیرند.
«ساس» معتقد است: «در پایان، اصل موضوع این است که باید تنش و اختلاف را با احترام و همدلی کنترل کنیم و یاد بگیریم چطور برای درک دیگران از دنیای خود خارج شویم».
تجربه‌ی شغلی اخیر او در سال 2018 اتفاق افتاد. تیم «ساس» مسئول بررسی موضوعاتی مانند تنوع در محیط کار، برابری و پذیرش همه افراد با هر ویژگی و تفاوتی است. این تیم رویدادی را با موضوع نژادپرستی و تبعیض طبقاتی برگزار کرد که در آن آیجوما الو نویسنده کتاب «می‌خواهید در مورد نژاد حرف بزنید» با کارمندان صحبت کرد. بسیاری از کارکنان مجذوب و علاقه‌مند شدند و با ایده‌های کتاب انرژی گرفتند. سپس یک سری از مقالات را با موضوع برتری سفیدپوستان، با یکدیگر به اشتراک گذاشتند و گروه‌هایی برای گفت‌وگو در این زمینه تشکیل دادند.
تیم «ساس»، اصولی کلی همسو با ارزش‌های شرکت تبیین کرد: حسن نیت داشته باشید، با حس همدلی و کنجکاوی به سخنان همدیگر گوش کنید، به یکدیگر احترام بگذارید، و باملاحظه باشید. اگر فضا متشنج شد، از ادامه بحث صرف‌نظر کنید و پس از کمی وقفه و تأمل، گفت‌وگو را در وقت دیگری دنبال کنید.
مدیریت تیم‌های کاری با عقاید سیاسی متفاوت در عمل
برای کسب اطلاعات بیشتر با تک‌تک کارکنان صحبت کنید و در مورد عقاید افراد هیچ فرضیهای نداشته باشید.
آیمی پدریتی مدیر ارشد شرکت مشاوره منابع انسانی ماموت اچ آر، به‌وضوح به خاطر دارد که نتایج انتخابات سال 2016 چه تأثیری بر کارکنان واحد او گذاشت. او میگوید: «صبح بعد از انتخابات، تنش‌هایی در محل کار حس می‌شد. برخی ناراحت بودند و گریه می‌کردند.افرادی هم بودند که در رفتارشان شوق و شعف دیده نمی‌شد؛ اما کاملاً روشن بود که از نتیجه خوشنود هستند.»
از نظر آیمی این تجربه حیرت‌آور بود. او لزوماً با تک‌تک همکاران در مورد سیاست بحث نکرده بود ولی گمان می‌کرد اکثر کارکنان شرکتش ارزش‌ها و عقاید سیاسی یکسانی دارند. او میگوید: «متوجه شدم که نباید هیچ فرضیهای در مورد عقاید افراد داشته باشم. هرکسی عقاید سیاسی متفاوتی دارد». به خاطر دارد، در آن زمان مدیر شرکت به او دلداری داد و موجب آرامشش شد. به‌علاوه مدیرعامل، ارزش‌ها و معیارهای شرکت در مورد برابری و پذیرش همه دیدگاه‌ها را به تیم یادآور شد. این امر واقعاً به ما کمک کرد که به یک سری اصول یکسان پایبند باشیم و دوباره با واقعیت روبهرو شویم: حتی اگر با یکدیگر چشم در چشم در مورد سیاست بحث نکنیم بازهم به هدفی مشترک و اصول سازمانی، متعهد هستیم.
آیمی میگوید بر رفاه و آسایش تیمش تمرکز دارد و مرتب با یکایک آنها صحبت می‌کند تا مطمئن شود به‌خوبی با اختلافات کنار می‌آیند.
او همچنین میگوید: وقتی با همکاری در مورد سیاست گفت‌وگو می‌کنم دقت و حساسیت بیشتری دارم و دیگر هیچ فرضیهای نسبت به نگرش‌های دیگران ندارم.
او تلاش می‌کند خود را سرمشق دیگران قرار دهد و احترام به عقاید دیگران و آمادگی برای پذیرش دیدگاه‌های متفاوت را در رفتار خود نشان دهد. مدیران باید مطمئن شوند که کارکنانشان احساس امنیت می‌کنند و مورداحترام هستند. هیچ‌کس نباید عقاید خود را سرکوب کند. افراد باید بدون ترس خود واقعی‌شان را نشان دهند.
